Rekuperator jest urządzeniem, które służy do odzyskiwania ciepła wydmuchiwanego z budynku na zewnętrz, na przykład podczas procesu wentylacji. Często można spotkać także inne określenie na rekuperatory - wymienniki ciepła. Ta druga nazwa zdecydowanie więcej mówi laikowi na temat funkcji, jaką pełni taki mechanizm.
Rekuperator zwykle montowany jest właśnie we wspomnianych już szeroko pojętych systemach wentylacyjnych. Dzięki niemu można poczynić niemałe oszczędności w zakresie ogrzewania budynków. Jak sama nazwa wskazuje, wymienniki ciepła pozwalają je odzyskać. Dlatego wentylacja działa tak, jak powinna, bez utraty energii cieplnej zgromadzonej w budynku.
Okazuje się, że wymienniki ciepła pozwalają zmniejszyć aż do 80% energii, jaka jest potrzebna do ogrzewania wymienionego, świeżego już powietrza. Urządzenia te na stałe wpisały się w budowlany "krajobraz". Dzieje się tak, ponieważ istnieje przepis mówiący o tym, że w budynkach, gdzie przebywa więcej niż 100 osób codziennie, należy stosować właśnie rekuperatory. Również w nowopowstających domach ludzie chętnie instalują tego typu urządzenia.
Niektóre rekuperatory są skonstruowane tak, aby odzyskiwać nie tylko ciepło wydmuchiwane z budynku, ale i pary wodnej. Taki mechanizm powoduje, że zmniejsza się również ilość energii potrzebnej do nawilżenia powietrza we wnętrzach budynku. Urządzenia te dzieli się na trzy grupy: rekuperatory z czynnikiem pośrednim, przekazujące ciepło za pomocą przegrody płytowej, a także z ruchomymi wypełniaczami.